Η καισαρική τομή είναι μια χειρουργική επέμβαση που γίνεται με στόχο τον  τεχνητό τοκετό και  πρέπει να  γίνεται μόνο επί πραγματικών ιατρικών ενδείξεων, αφού μπορεί να καταλήξει σε δυνητικές επιπτώσεις όπως η λοίμωξη, η θρόμβωση, η αιμορραγία, η έκτακτη ανάγκη για υστερεκτομή, συνεχή πυελικό πόνο, υπογονιμότητα μέχρι και θάνατο (ΠΟΥ 2014).Ο Μαιευτήρας Παπαγεωργίου(2014) έχει κατηγοριοποιήσει τις ενδείξεις τις καισαρικής τομής  σε ενδεδειγμένες, αυτές που έχουν επιστημονική ένδειξη πχ. κεφαλοπυελική δυσαναλογία, επιπωματικός πλακούντας, σε κακές ενδείξεις πχ λάθος εκτίμηση ηλικίας κύησης, επιθυμία μητέρας, και αντιδεοντολογικές πχ. σύνδρομο σαββατοκυρίακου, προγραμματισμός τοκετών,  επιλογή ημερομηνίας κλπ.

 

Ποιες οι επιπτώσεις της καισαρικής τομής στο νεογέννητο;
Οι ίδιοι οι  επιστήμονες υποστηρίζουν ότι, εάν ένα βρέφος γεννηθεί με Καισαρική Τομή,  αυτό είναι δυνατόν να μεταβάλει τη «φιλοξενία» του μικροβιώματος, που είναι η εξαιρετικής σημασίας μεταφορά των ωφέλιμων βακτηριδίων από τη μητέρα στο μωρό κατά τον τοκετό, αφού τα πρώτα μικρόβια που θα αποικιστεί είναι τα μικρόβια του νοσοκομείου για τα οποία δεν έχει καθόλου αντισώματα. Συνεπώς  το ανοσοποιητικό σύστημα του βρέφους δεν αναπτύσσεται στο βαθμό που έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί,  όπως  τα βρέφη που περνούν τη διαδικασία του κολπικού τοκετού. Αυτή  η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και οι αλλαγές στο μεταβολισμό,  οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ευθύνονται στην ανάπτυξη ασθενειών (http: //oneworldbirth/.net/microbirth).

Από μελέτες πληθυσμών έχουν καταδείξει ότι τα βρέφη  με Καισαρική Τομή διατρέχουν, κατά ένα ποσοστό περίπου 20% αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άσθματος, 20% αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη Τύπου 1, παρόμοιο κίνδυνο να είναι παχύσαρκοι ενήλικες και ελαφρά μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης γαστρεντερικών παθήσεων όπως είναι η νόσος του Crohn ή κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη) (http: //oneworldbirth/.net/microbirth). Οι Visser et al, (2010) είχαν τεκμηριώσει ότι σε αντίθεση με το φυσιολογικό τοκετό, ο οποίος δίνει την ευκαιρία στο γαστρεντερικό σύστημα των νεογνών  να εποικιστεί από τα μητρικά βακτήρια, η καισαρική τομή έχει ως συνέπεια το νεογνικό γαστρεντερικό να εποικίζεται από τα βακτήρια του νοσοκομείου. Με δεδομένο ότι το γαστρεντερικό σύστημα είναι το σημείο όπου ωριμάζουν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού, η εισβολή ξένων μικροβίων στο γαστρεντερικό επιδρά καθοριστικά στο πάγκρεας και στη φυσιολογία/παθολογία του ανοσοποιητικού του βρέφους. Ο διαβήτης τύπου Ι αναπτύσσεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα  του οργανισμού  καταστρέφει τα ινσουλινοπαραγωγά κύτταρα του παγκρέατος.

 

Πότε είναι ο καταλληλότερος χρόνος να γίνεται η καισαρική τομή;
Τα σύνηθες, η προγραμματισμένη καισαρική τομή  να γίνεται μεταξύ των  37/40 -39/40  θεωρώντας  ότι το  έμβρυο  είναι τελειόμηνο, έχει τεκμηριωθεί μέσα από έρευνες ότι πάρα πολλά νεογνά αυτής της ηλικίας δεν είναι τόσο ώριμα και  αντιμετωπίζουν  σοβαρά προβλήματα υγείας. Μελέτες σε δείγμα 13.258 νεογνών από 12 νοσοκομεία (35.8%- 39/40, 6.3%, 37/40, 38.4- 38/40 ) έδειξε ότι τα νεογνά που γεννήθηκαν  από τις 37 μέχρι 38+6/40 αντιμετώπιζαν αναπνευστικά προβλήματα και υπογλυκαιμία αφού  διαθέτουν  χαμηλά  επίπεδα  κατεχολαμινών – κατά μέσον όρο πέντε φορές λιγότερα  σε σύγκριση με νεογνό με  φυσιολογικό τοκετό.Τα περισσότερα έγιναν εισαγωγή στη μονάδα εντατικής νοσηλείας νεογνών γι αυτό είναι καλύτερα να προγραμματίζεται η καισαρική τομή  όταν είναι δυνατό στις  39 εβδομάδες τουλάχιστον.

Η  καισαρική τομή,   όταν χρειάζεται,  πρέπει να γίνεται τόσο για την ασφάλεια της μητέρας αλλά και  του νεογνού. Όταν όμως  δεν υπάρχει ουσιαστική ένδειξη αυξάνει τη  νεογνική και μητρική νοσηρότητα και θνησιμότητα αλλά και  το οικονομικό κόστος. Πολλές φορές αναγράφεται σαν βασικός λόγος της καισαρικής τομής η επιθυμία / αίτημα της μητέρας. Οι μελέτες όμως (τριάντα οκτώ  μελέτες  με  συμπερίληψη 19. 403 πρωτότοκων  γυναικών)   έδειξαν ότι μόνο το 15,6% των γυναικών που είχαν αιτηθεί τη καισαρική τομή. Οι περισσότερες  γυναίκες δήλωσαν ότι η στάση των μαιευτήρων ήταν καθοριστική στην απόφαση τους να επιλέξουν τη καισαρική τομή.

 

Αν γίνει καισαρική στην πρώτη εγκυμοσύνη τότε και η δεύτερη γίνεται με καισαρική;
Ο μύθος ότι μετά από μια καισαρική ακολουθεί και δεύτερη δεν ισχύει απόλυτα. O κολπικός τοκετός μετά από καισαρική τομή είναι μια αποδεκτή εναλλακτική πρακτική που μπορεί να γίνει υπό προϋποθέσεις   σε καλά επιλεγμένα περιστατικά, από έμπειρους μαιευτήρες, σε καλά ενημερωμένες και πρόθυμες να προσπαθήσουν γι’ αυτό υποψήφιες μητέρες (RCM, RCGO, AGM, AGMO,ICM, 2013). Η  πρωτογενής πρόληψη είναι πολύ σημαντική  και  οι επαγγελματίες υγείας οφείλουν   να παρέχουν στην έγκυο επιστημονική,  τεκμηριωμένη πληροφόρηση για όλες τις   επιπτώσεις της  καισαρικής τομής  τόσο στη μητέρα όσο και στο νεογνό και  δεν πρέπει να επιλέγεται όταν δεν  υπάρχει ιατρική ένδειξη. Αν οι επαγγελματίες υγείας στερήσουν   από  τη γυναίκα αυτή την ελευθερία,    κάνοντας πρόκληση τοκετού ή κάποια άλλη παρέμβαση, διαταράσσουν την ικανότητά της  για αγάπη. Η προώθηση και διασφάλιση  του  φυσιολογικού τοκετού απαιτεί δυνατή διεπιστημονική συνεργασία και βαθιά γνώση της φυσιολογίας του τοκετού.

Οι μαίες αναγνωρίζοντας  τη δυναμική που διαθέτει ο φυσιολογικός τοκετός και στη συνεχεία ο μητρικός θηλασμός στον καθορισμό των επίπεδων υγείας των μελλοντικών γενεών, τους κατατάσσει ως δύο από τους βασικούς πυλώνες της υγείας που χρειάζονται ιδιαίτερη προστασία και στήριξη. Μέσα από την εκστρατεία προώθησης του φυσιολογικού τοκετού επιχειρείται η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης  και  η σωστή πληροφόρηση των ζευγαριών για την αξία που έχει η διατήρηση της φυσιολογίας στη μετέπειτα πορεία της ζωής τους καθώς και οι  θετικές επιπτώσεις  στην  υγεία  γενικότερα.

Κάθε γυναίκα είναι μοναδική, κάθε μωρό είναι μοναδικό, κάθε εμπειρία του τοκετού είναι μοναδική. Γι ‘αυτό είναι τόσο σημαντικό να δοθεί στην κάθε γυναίκα και στο σύντροφό της η επιλογή του τόπου τοκετού, επιλογή του είδους της φροντίδας και η επιλογή των επαγγελματιών  που θα τους συνοδεύσουν σε αυτό το μοναδικό και ιδιαίτερο ταξίδι της γέννησης. Μια υγιής εγκυμοσύνη και μια θετική εμπειρία στον τοκετό προδιαγράφει  θετικές επιπτώσεις,  που διαρκούν μια ζωή και βελτιώνουν  την υγεία της μητέρας, του νεογνού,  και της οικογένειας (European Perinatal Health Report 2013.)