Η εμμηνόπαυση είναι η οριστική διακοπή της εμμήνου ρύσης (περιόδου). Όταν οι ωοθήκες σταματούν την παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης, σταματά η ωοθυλακιορρηξία και η έμμηνος ρύση.

Μία γυναίκα βρίσκεται σε εμμηνόπαυση όταν δεν έχει έμμηνο ρύση για ένα έτος. Η συνήθης ηλικία της εμμηνόπαυσης είναι μεταξύ 45 κι 55 ετών.. Ωστόσο, στο 1% των γυναικών η εμμηνόπαυση μπορεί να έρθει νωρίτερα από τα 40 έτη. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρόκειται για Πρόωρη Ωοθηκική Ανεπάρκεια.

Η εμμηνόπαυση έρχεται σε μία φάση που η σύγχρονη γυναίκα βρίσκεται στην πλέον παραγωγική φάση της, τόσο στην οικογένεια όσο και στον επαγγελματικό της χώρο. Οι γυναίκες μετά τα 50 έτη θέλουν  να είναι ενεργές και αποδοτικές σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Καθώς το προσδόκιμο επιβίωσης έχει αυξηθεί, οι γυναίκες ζουν γύρω στα 30 χρόνια με την εμμηνόπαυση! Αυτός είναι ένας σοβαρός λόγος για τον οποίο τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα και αποτελεσματικά.

 

Κλιμακτήριος
Η κλιμακτήριος είναι χρονική περίοδος που προηγείται της εμμηνόπαυσης. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια «προπαρασκευαστική» φάση πριν την εμμηνόπαυση κατά την οποία ο οργανισμός εξοικειώνεται κατά κάποιο τρόπο με τα ελαττωμένα επίπεδα οιστρογόνων και «μαθαίνει» να λειτουργεί με αυτά. Δίνεται λοιπόν χρόνος προσαρμογής στο σώμα ώστε να «επαναπρογραμματισθεί» με την επερχόμενη απουσία των οιστρογόνων.

Η κλιμακτήριος μπορεί να ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν την εμμηνόπαυση. Χαρακτηρίζεται από αλλαγές στον κύκλο: η περίοδος μπορεί να ελαττωθεί σε διάρκεια ή και σε ποσότητα αίματος ή και αντίθετα, να αυξηθεί πολύ η διάρκεια της αλλά και η ποσότητα αίματος (μηνορραγία). Μπορεί επίσης να εμφανίζεται πολύ συχνά ή να «χάνεται» για μήνες.

Άλλο σύμπτωμα της κλιμακτηρίου είναι η επίταση των προεμμηνορρυσιακών συμπτωμάτων σε ορισμένες γυναίκες. Επιδείνωση ή ακόμη και εμφάνιση έντονων πονοκεφάλων που παίρνουν ακόμη και την μορφή ημικρανίας αποτελεί συχνό σύμπτωμα της κλιμακτηρίου.

Τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά και πολλές φορές οι γυναίκες δεν τα εντοπίζουν αμέσως: χαρακτηριστικό είναι η επιβράδυνση του μεταβολισμού, η εύκολη αύξηση του βάρους και η δυσκολία απώλειας βάρους. Η κατανομή του λίπους αλλάζει και οι γυναίκες παρατηρούν αύξηση του κοιλιακού λίπους. Υπάρχει πιθανότητα η γυναίκα να εμφανίζει σταδιακά και τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις και νυχτερινές εφιδρώσεις, κολπική ξηρότητα κλπ.

 

Παράγοντες που επηρεάζουν την ηλικία της εμμηνόπαυσης στην γυναίκα
Το πότε θα έρθει η εμμηνόπαυση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η κληρονομικότητα παίζει ρόλο, χωρίς όμως να καθορίζει απόλυτα την ηλικία της εμμηνόπαυσης.

Σημαντική παράμετρος είναι ο τρόπος ζωής της γυναίκας: γυναίκες που καπνίζουν έχουν νωρίτερα εμμηνόπαυση. Αντίθετα, γυναίκες που διατρέφονται σωστά και διατηρούν φυσιολογικό βάρος μπαίνουν στην εμμηνόπαυση αργότερα. Μάλιστα, οι γυναίκες αυτές έχουν συνήθως ήπια ή και καθόλου εμμηνοπαυσιακά συμπτώματα. Το άγχος επίσης φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην διακοπή της περιόδου.