Η Ενδομητρίωση είναι μια καλοήθης πάθηση, που χαρακτηρίζεται από την έκτοπη ανάπτυξη ενδομητρικού ιστού εκτός μήτρας.

Εντοπίζεται κυρίως στην ελάσσονα πύελο, στις ωοθήκες, στις σάλπιγγες, στους συνδέσμους της μήτρας, αλλά και στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες που δεν έχουν ακόμη αποκτήσει παιδί, βρίσκονται όμως στην αναπαραγωγική ηλικία.

Ενώ για την αιτιολογία της έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες, η επικρατέστερη είναι η θεωρία της «άμεσης εμφύτευσης». Δηλαδή, τα ενδομητρικά κύτταρα που υπάρχουν στο αίμα της περιόδου, εμφυτεύονται κατευθείαν στην ελάσσονα πύελο, μετά από παλινδρόμηση δια μέσω των σαλπίγγων. 

Τα κύτταρα αυτά που έχουν εμφυτευτεί μέσα στη κοιλιά, κάνουν με τον ορμονολογικό κύκλο της γυναίκας εμμηνορυσία-περιόδους εσωτερικά στην κοιλιά, με αποτέλεσμα ποσότητα αίματος να εγκλωβίζεται δημιουργώντας φλεγμονή, πόνο και ουλώδη ιστό-ίνωση.

Αυτό δημιουργεί την εικόνα της τυπικής ενδομητρίωσης στο εσωτερικό κάλυμμα της κοιλιάς που λέγεται περιτόναιο, αλλά και την κυστική μορφή στις ωοθήκες, όπου ονομάζονται σοκολατοειδείς ενδομητριωσικές κύστεις.

Ενδομητρίωση – οι γυναίκες παρουσιάζουν συχνά τα ακλολουθα συμπτώματα:

• Πόνος
• Αιμορραγία
• Ληθαργικότητα
• Ναυτία
• Χρόνια κόπωση
• Δυσθυμία / κατάθλιψη
• Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις όπως οι μύκητες
• Λιποθυμικές τάσεις ή λιποθυμία κατά την περίοδο

Μοναδική διαγνωστική αδιαμφισβήτητη εξέταση είναι η λαπαροσκόπηση. Η θεραπεία της ενδομητρίωσης μπορεί να είναι φαρμακευτική, χειρουργική. Ακόμα και συνδυασμός των δύο. Το είδος της θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία της ασθενούς. Την επιθυμία για εγκυμοσύνη, την ένταση και διάρκεια των συμπτωμάτων. Το στάδιο της νόσου και εάν πρόκειται για πρωτοπαθή νόσο η υποτροπή.

Φαρμακευτική (ορμονική) θεραπεία περιλαμβάνει φάρμακα που προκαλούν καταστολή της σύνθεσης των οιστρογόνων και αμηνόροια, με αποτέλεσμα την ατροφία των ενδομητρικών εστιών. Η φαρμακευτική θεραπεία έχει ένδειξη σε ασθενείς, χωρίς εκτεταμένες συμφύσεις και πρόβλημα γονιμότητας, καθώς και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων (κυρίως του πόνου).

Η έγκαιρη διάγνωση και αποκατάσταση των βλαβών της νόσου, συμβάλλει στην πρόληψη της ενδομητρίωσης και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής πολλών γυναικών που πάσχουν από αυτή.